آسمان: آس( سنگ گرد ) + مان(پسوند همانندی) فضای همانند سنگ آس این همانندی به این دلیل است که به باور پیشینیان آسمان گِرد همچون سنگ بزرگ آسیاب است که بر فراز زمین در حال چرخش است.بخش نخست این واژه را می توان در واژه های آسیاب و خراس نیز دید .
واژه موسیقی از واژه یونانی Mousika است که آن هم برگرفته از واژه Muse میباشد که نام رب النوع نگهدار شعر و ادب و موسیقی یونان باستان میباشد.با آشنا شدن مسلمانان با فرهنگ و تمدن یونان و ترجمه آثار آنان واژگان یونانی بسیاری مانند جغرافی ( ژئوگرافی : شناخت زمین ) و فیلسوف ( فیلوسوفیا : دوستدار دانش )و... وارد عربی شد.
شهربانو یعنی بانوی شهر . شهربانو به باور بسیاری از شیعیان و برخی از اهل تسنن دختر یزدگرد سوم و همسر حسین بن علی و مادر علی پسر حسین امامان سوم و چهارم شیعه است. نام وی در میان اسیران کربلا به چشم نمیخورد. در این میان برخی بر این باورند که وی پس از جنگ کربلا خود را به رود دجله انداخت و برخی میگویند که وی بی درنگ به سمت ایران آمد و در نزدیکی ری در دل کوه ناپدید شد.
کوه بیبیشهربانو در جنوب تهران منتسب به شهربانو است و میگویند آرامگاه وی در آن مکان پنهان است. آرامگاه بی بی شهربانو در دامنه جنوبی کوه ری، زیارتگاه بسیاری از ایرانیان و نیز شیعیان افغان و پاکستانی است .ولی برخی منابع دیگر به دلیل قرارگرفتن زیارتگاه بر فراز کوه، مجاورت آن با چشمه، ویژگیهای معماری سنگی، اختصاص زیارت آن به زنان در برخی دوره ها، کاربرد واژه بانو و شهربانو برای الهه آناهید و تشابه افسانه بیبی شهربانو با داستان زیارتگاه زرتشتی (بانوی پارس) در یزد، بسیاری براین باورند که این آرامگاه در اصل از نیایشگاههای آناهید، الهه آب و باروری و از پرستشگاههای زرتشتیان پیش از اسلام بوده است.
ابوالفضل نام پسرانه عربی رایج در ایران است . ابوالفضل یعنی صاحب برتری . گاهی ابو به معنای پدر نمی آید و به معنی دارنده چیزی است . مثال دیگر ابوالعلم به معنی صاحب دانش .
فَــتّـانه یک نام دخترانه عربی است . به معنی بسیار فتنه گر ، بسیار آزمایشگر . منظور دختری است که از بسیاری زیبایی اش دلدادگان بسیار می یابد به گونه ای که موجب فتنه می شود و پسران بر سر به دست آوردن او با هم در گیر می شوند.
این پیشوند امروزه به کار نمی رود و تنها در چند واژه کهن فارسی کاربرد دارد . دُش به معنی بد است . پس دشنام یعنی نام بد ، دشمن یعنی انسان بد ، دشخیم در برابر بدخیم است . امروزه دشخیم را دژخیم می گوییم . دشوار براس اینکه آسان نیست چنین گفته شده است . تنها این پیشوند فارسی نیست که فراموش شده است . پیشوندها و پسوندها و واژگان بسیاری را ما ایرانیان در گذر تاریخ از یاد برده ایم . اگر این واژه ها را جان بود از دست ما فریادشان به آسمان می رفت که چرا ما را فراموش کرده اید . ما یادگار نیاکانتانیم .
برخلاف گمان بیشتر مردم واژه لغت ریشه عربی ندارد . لغت همان LOGO در یونانی است .LOGO به گونه لُــغــة در عربی وارد شده است .در قرآن همه جا از لسان به جای لغة استفاده شده . مثال : لساناً عربیاً /ما أرسلنا من رسولٍ إلا بلسان قومه . و ...اما در فارسی منظور ما از لغت آن نیست که عرب می گوید . مقصود ما فارسی زبانان واژه است . پس کاربرد فارسی آن با عربی اش گوناگون است .
آرتادُخت یک نام ایرانی دخترانه به معنی دختر مقدّس است .آرتا دخت وزیر خزانه داری و دارایی (امور مالیّه ) دولت ایران در زمان پادشاهی اردوان چهارم اشکانی ( ایران پیش از اسلام ) بود . به گفته کتاب اشکانیان اثر دیاکونوف روســــی خاور شناس بزرگ او مالیات ها را سامان بخشید و در اداره امور مالی کوچک تـــــرین نادرستی مرتکب نشد و اقتصاد امپراتوری پارتیان را سامان داد.از کارهای بزرگ او در گردآوری دارایی کشور٬ یکی جلوگیری از هزینه های بیهوده به ویژه در مورد درباریان و دیگری گرفتن باج و خراج از درآمد توانگران بوده است.
ریم یعنی آهو . ریما نیز همان ریم است با یک الف برای زیبایی و خوش آهنگی در پایان آن . ریما یک نام دخترانه عربی است که در ایران به ندرت به کار می رود ولی در کشورهای عرب همسایه بسیار است . در میان عزیزان عرب هم میهن ما به کار می رود . جَیران در ترکی معادل همین نام است .
صنم نام دخترانه دارای ریشه عربی است که در خود عربی به کار نمی رود . صنم یعنی زیباروی . معنی اصلی اش بُت است . از این رو برای دختران به عنوان نام برگزیده شده است که بت را بسیار زیبا می سازند . پس صنم یعنی در اوج زیبایی . در ایلام و کرمانشاه و لرستان این نام بیشتر از دیگر جاهای ایران به کار می رود . این نام گاهی به صورت گل صنم ، شاه صنم ، صنم سیما ، صنم بانو می آید .
صورت نبندد ای صنم بی زلف تو آرام دل دل فتنه شد بر زلف تو ای فتنه ٔ ایام دل . از عطار