نخست بدانیم فاطمه کیست : فاطمة. دختر محمدبن عبداﷲ، پیامبر گرامی اسلام . در بیستم جمادی الثانی به سال پنجم بعثت در مکه به دنیا آمد. مادرش خدیجه بود. او را به القاب سیدة نساء العالمین ، طاهرة، صدیقة، زاکیة، راضیة، مرضیة، بتول ، زهرا و مادرش را به لقب بنت خویلا خوانده اند. او همسرٔ علی بن ابی طالب و مادر امامین حسنین است . شیخ طوسی و اکثر علما ذکر کرده اند که ولادت آن حضرت روز بیستم جمادی الاَّخر سال دوم بعثت و به روایتی سال پنجم بعثت اتفاق افتاده و مادرش خدیجه بوده است ، وفات آن حضرت در سوم جمادی الاَّخره واقع شده است. (از منتهی الآمال حاج شیخ عباس قمی صص 94-102). وفاتش را به سال 11 هجری نوشته اند و گویند شش ماه پس از مرگ پدرش از دنیا رفته . از او 18حدیث صحیح نقل شده است . (از اعلام زرکلی ج 2 ص 764).
فاطمه در لغت یعنی زنی که فرزندش را از شیر گرفته است . پیش از حضرت فاطمه این نام وجود داشت و در اشعار جاهلی ( معلقات سبع ) این نام به کار رفته است .
فَطَمَت المرأة وَلَدَها . یعنی آن زن فرزندش را از شیر گرفت .
مَن رَقَْ لِـبُـکاء الطفلِ لَم یَفطـم . یعنی هر که بر گریه ی کودک دل نازک شود نمی تواند او را از شیر بگیرد .
معنی فاطمه در لغتنامه دهخدا: فاطمة. [ طِ م َ ] (ع ص ) مؤنث فاطم . شتربچه ٔ ماده ٔ از شیر بازشده . (منتهی الارب ). || زنی که بچه ٔ دوساله را از شیر گرفته باشد. (غیاث ).
اما به معنی این نام از نگاه دیگر نیز باید توجه کرد :
امام رضا(ع) می فرماید: "خداوند تبارک و تعالی، فاطمه را "فاطمه" نامید. (بحار الانوار، ج 43، ص 13)
از امام صادق(ع) نقل شده است: "فاطمه را فاطمه نامیدند؛ زیرا خدا او و ذریه او را که موحد هستند و به آنچه بر من نازل شده ایمان دارند از آتش دور میدارد." (بحار الانوار، ج 43، ص 18)
امام صادق(ع) هم چنین می فرماید: "فاطمه را زهرا نامیدند؛ زیرا وقتی در محراب عبادت و نماز قرار میگرفت، نور او بر اهل آسمانها ظاهر میشد". (بحار ص 19)