زبان سومری و واژه ستانی سایر زبان ها از آن

معنی دبستان و دبیرستان و دبیر و دیوان زبان سومری در جنوب میان رودان (بین النهرین) یعنی عراق امروزی و در حدود 3100 سال پیش از میلاد مسیح رایج بود . ریشه ی آن به درستی معلوم نیست . در دانش نامه بریتانیکا آن را زبانی منفرد دانسته است . این زبان هرگز از محدوده جنوب عراق فراتر نرفت . وام‌ واژه‌های سومری در دیگر زبان‌هادیپی: واژه سومری دوب که به معنی (کتیبه و سنگ نوشته ) است در زبان ایلامی (خوزی) به گونه ی  Tup-pi-me به همان معنا دیده می‌شود. در زبان فارسی باستان نیز به گونه ی (دیپی ) دیده می‌شود. و از آن مشتقات گوناگونی درست شده است؛ مانند: دیپیر (دبیر)، دیپیستان (دبستان)، دیپی‌وان (دیوان) و دبیرستان. اما این که مصدر (دِپیدن به معنی نوشتن )از کدام زبان است بر ما پوشیده است  زیرا ایلامیان نیز همچون سومریان هستند و در خصوص ریشه زبانی آنان با قاطعیت نمی توان نظر داد. برخی دپیدن را واژه ای پهلوی می دانند.