گویش لَکی

لَکی گویش طوایف لَک است. گویش لکی از زبان‌های کردی است .  بیش از یک‌و نیم میلیون نفر در ایران و عراق به گویش لَکی سخن می گویند.در پاره ای منابع غیر موثّق لک ها تا سه میلیون تخمین زده شده اند . اما من به راستی نمی دانم سخن راست کدام است . گویش لکی با گویش کردی فَهلَوی ( فَیلی  یا جنوبی ) بسیار شبیه است .تفاوت کاملاً آشکار گویش لکی با کردی جنوبی ( یا کردی فَهلَوی )در نشانه ماضی استمراری و ضمیر « خود یا خودم » است . می روم  به لکی : مـَچِم   به کرمانشاهی : چِم      در بدره ایلام : اَچِم می دانم به لکی : مـَزانِم  به کرمانشاهی : زانِم      در بدره ایلام : اَزانـِم خودم  به لکی : وِژِم        به کرمانشاهی و ایلامی  : خْــوَم  دامنه گویش لکی دامنه ی گویش لکی از شمال به استان کرمانشاه و از جنوب به خوزستان، از غرب به استان ایلام و از شرق به استان همدان می‌رسد. هرچند لک‌ها در شهرستان‌های دلفان، کوهدشت، هرسین و سلسله متمرکزند اما در بسیاری از جاهای دیگر: مانند خرم آباد، بروجرد ، نهاوند،بیستون،دینور، چَمچَمال هم طوایف لک زندگی می کنند. کریم خان زند افتخار شاهان ایران و بزرگمرد تاریخ ده هزار ساله ایران از همین مردم لک  است . بخش‌هایی دیگر از طوایف لک در کردستان عراق، کرکوک و خانقین سکونت دارند. جمعیت لک های عراق با ایران برابری می کند . در کتب  تاریخى قرن شانزدهم میلادى مانند شرفنامه شرف‌خان بدلیسی  نیز لک ها  را گروهی از  کردها به شمار آورده اند . دکتر پرویز ناتل خانلری زبان‌های لری و بختیاری را همخانواده با کردی می‌داند. در منطقه بختیاری و بخشی از غرب استان فارس طایفه های بختیاری و ممسنی و بویراحمدی به گویش هایی سخن می‌گویند که با کردی  خویشاوندی دارد البته مسلم است که با کردی جنوبی شباهت دارد نه شمالی . تفاوت لهجه های لری و بختیاری نیز در درون خود بسیار است و این کاملاً طبیعی است زیرا زبان رسمی و نوشتاری نبوده که بتواند به بالندگی و رشد برسد  و فرجام این گونه زبان ها همین تفاوت بسیار لهجه است .جالب است که متون دینی اهل حق به گویش لکی نوشته شده اند . در تاریخ گزیده نوشته حمدالله مستوفی از شانزده ولایت به عنوان کردستان یاد شده‌است. حمدالله مستوفی در سال ۷۴۰ هجری نخستین کسی بود که اسم کردستان و شانزده ولایت آن را آورده‌است: کردستان و آن شانزده ولایت است و حدودش به ولایات عرب و خوزستان و عراق عجم و آذربایجان و دیاربکر پیوسته‌است. آلانی , الیشتر , بهار , خفتیان , دربند , تاج خاتون , دربند رنگی , دزبیل , دینور , سلطان‌آباد , چمچمال , شهر زور , کرمانشاه (قرمیسین) هرسین , وسطام. از نوشته بالا می توان دریافت که در گذشته لک ها یکی از طوایف کرد می دانسته اند البته امروزه نیز چنین تصوری هست و بجا نیز می باشد چون حقیقت همین است . گویش لکی به راستی یک گویش از گویشهای زبان کردی است و جالب است که با زبان پهلوی بیشتر از خود فارسی امروزی و نیز دیگر گویش های کردی همانندی دارد. نقشه مناطق کرد زبان